تاریخ : شنبه 17 خرداد 1404
کد 1524

آشنايي با نحوه تغذيه انترال بيماران در مركز آموزشي و درماني امام رضا (ع)

میترا سرمدی: تغذيه انترال، نوعي روش تغذيه‌اي براي بيماراني است كه هوشيار نيستند يا امكان خوردن غذا را ندارند /استفاده از پودرهاي آماده تجاري، در بخش‌هاي ICU مركز توصيه مي‌شود.

 
تغذيه انترال: نوعي روش تغذيه‌اي براي بيماراني است كه هوشيار نيستند يا بنا به دلايل مختلف امكان خوردن غذا به حالت عادي از طريق دهان ندارند (دستگاه معدي و روده‌اي آنها عملكرد مناسبي دارد).
براي تغذيه انترال مي‌توان از موارد زير استفاده كرد:
  1. محلول‌هاي آماده تجاري
  2. پودرهاي آماده تجاري
  3. فرمولاي مخلوط‌شده از مواد غذايي
فرمولا:
  1.  تعریف فرمولا: ترکیبی مخلوط شده از انواع مواد‌غذایی است (6 گروه غذايي) که به عنوان غذای اصلی بیمارانی که از طریق NGT، PEG و ژژنوستومی تغذيه مي‌شوند، تلقی می‌شود. 
2- روش نگهداری: با توجه به اینکه این ترکیب مخلوطی از مواد غذایی مختلف می‌باشد حتماً باید در یخچال نگهداری شود، در غیر این صورت مستعد فساد و آلودگي ميكروبي خواهد بود.
  1. آماده‌سازی قبل از گاواژ‌کردن: بر اساس پاسخ مشاوره تغذیه، حجم مشخصی از فرمولا را که در هر بار گاواژ خواهد شد، 5 الی 10 دقیقه قبل از گاواژ‌کردن، از یخچال خارج کرده و در داخل یک لیوان سرپوشیده در دمای بیرون از یخچال نگداری کنید (در صورتی که لیوان سرپوشیده در اختیار ندارید می توانید دهانه لیوان را با یک دستمال تمیز بپوشانید). این کار برای هم دما‌شدن نسبی غذا با محیط و جلوگیری ا ز دل‌درد بیمار می‌باشد.
  2. گاواژ کردن: با استفاده از سرنگ‌های مخصوص، حجم مشخص شده در هر وعده به آرامی گاواژ شود. نباید فرمولا با سرعت و به يكباره داخل لوله تغذیه‌ای گاواژ شود چرا که باعث دل‌درد، گرفتگی لوله و یا برگشت فرمولا  می‌شود.
  3. گاواژ آب:پس از هر بار گاواژ فرمولا، حداقل 20 سی‌سی آب جوشیده سرد شده نیز گاواژ شود. البته بر اساس دستور مشاور تغذیه یا پزشک معالج این مقدار قابل افزایش می باشد.
  4. زمان نگهداری: فرمولا به عنوان یک غذای 24 ساعته می‌باشد و در صورت باقی‌ماندن بیشتر از مدت مذکور باید دور ریخته شود.
  5. حالت درازكش بيمار در زمان گاواژ كردن: زماني كه بيمار تغذيه از راه لوله NGT و PEG دارد، بايد در زمان گاواژ كردن پس از تأييد پزشك معالج از حالت دراز كش خارج شده و زاويه 45 درجه داشته باشد.
  6.  فرمولا نباید به هیچ عنوان روی اجاق گاز، بخاری یا شوفاژ قرار داده شود.
  7. گاواژ سایر مواد غذایی از جمله آب میوه، شیر، آب مرغ و گوشت و ... برای بیمار ممنوع می باشد مگر با تأیید کارشناس تغذیه و پزشک معالج بیمار.
  8.  فرمولای ارسالی به عنوان غذای کامل برای بیمار می‌باشد و باید تا حد امکان در طول 24 ساعت تمامی آن گاواژ شود.
  9.  اين تركيب براي هر بيمار مشاوره شده به صورت مجزا تنظيم مي‌شود و به هيچ وجه نبايد فرمولاي يك بيمار به بيمار ديگر گاواژ شود.
  10.  عدم سرو اشگنه، آب‌ميوه و ساير مواد بدون هماهنگي با كارشناس تغذيه
 
پودرهاي آماده تجاري:
پودرهاي آماده تجاري، مخلوطي از كربوهيدرات، پروتئين و چربي هستند كه حاوي ويتامين و مينرال نيز مي‌باشند. پودرها هم براي تغذيه انترال و هم تغذيه دهاني مناسب هستند. هر بسته و هر نوع پودر، پيمانه مخصوص خود را دارد و براي تهيه مزيت اصلي پودرها نسبت به فرمولاي بلندرايز اين است كه احتمال آلودگي ميكروبي كمتر است و اينكه در زمان نياز محلول تهيه مي‌شود و در زمان NPO ماندن بيمار بنا به دلايل پزشكي، همانند فرمولاي بلندرايز دور ريخته نمي‌شود.
پودرهاي مذكور انواع مختلفي دارند: از جمله استاندارد، ديابتيك، پرپروتئين، المنتال
پودرهاي استاندارد: اين پودرها براي بيماران بدون بيماري پيش‌زمينه‌اي خاص مناسب است.
پودرهاي ديابتيك: اين نوع پودر مناسب بيماران با سابقه بيماري ديابت يا بيماراني كه در زمان بستري دچار افزايش قند خون مي‌شوند مناسب است.
پودرهاي پروپروتئين: اين نوع پودرها حاوي كالري و پروتئين بيشتري هستند و مناسب بيماراني هستند كه مدت طولاني تغذيه انترال خواهند داشت و يا بيماراني كه كاشكتيك شده‌اند.
پودرهاي المنتال: اين نوع پودرها حاوي كربوهيدرات، پروتئين و چربي هيدروليزشده و آماده جذب هستند و بيشتر براي بيماراني كه تغذيه آنها از طريق ژژنوستومي هست، مناسب هستند.
جمع‌بندي:
با عنايت به بخشنامه‌هاي ابلاغي از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و همچنين سنجه‌هاي اعتباربخشي مركز، استفاده از پودرهاي آماده تجاري براي بيماران با تغذيه انترال در اين مركز اولويت دارند. با تأييد مسئول داروخانه و مسئول تغذيه باليني مركز پودرهاي معتبر موجود دربازار شناسايي و خريداري مي‌شوند. قبل از انجام مشاوره تغذيه و در صورت نياز به شروع تغذيه انترال، از پودر استاندارد در مقدار مشخص شده استفاده مي‌شود. پس از انجام مشاوره تغذيه بر اساس پاسخ مشاوره از پودر تجاري يا فرمولا براي بيمار استفاده مي‌شود.
استفاده به موقع و صحيح از پودرهاي آماده تجاري و فرمولاي بلندرايز براي بيماران، موجب تأمين كالري و درشت‌مغذي‌هاي مورد نياز مي‌گردد. پودرهاي استاندارد تفاوت چنداني با يكديگر ندارند و مي‌توان با بررسي قيمت، مناسب‌ترين پودر را خريداري كرد.
با توجه به احتمال كم آلودگي ميكروبي در زمان استفاده از پودرهاي آماده تجاري، استفاده از آنها در بخش‌هاي ICU مركز توصيه مي‌شود. در عين حال با توجه به افزايش قيمت مواد غذايي، در حال حاضر استفاده از پودرها براي بيماران، مقرون‌به‌صرفه‌تر از فرمولاي بلنداريز مي‌باشد.
 
 
تهيه و تنظيم:
ميترا سرمدي
دكتراي تغذيه و رژيم‌درماني
مسئول تغذيه باليني مركز
خرداد ماه 1404