کم خونی فقر آهن چیست؟
آهن یک عنصر ضروری برای زندگی انسان است که باید بطور روزانه مصرف شود.مهمترین نقش آهن در ساخته شدن گلبول های قرمز خون است .به علت کمبود آهن و کمخونی ناشی از آن در دختران نوجوان ذخایر آهن بدن تخلیه میشود. دختران اغلب پس از ازدواج و در دوران بارداری از کمبود شدید آهن رنج میبرند و نه تنها خطر مرگ و میر به علت خونریزی هنگام زایمان افزایش میابد بلکه نوزادانی که به دنیا می آورند کم وزن یا نارسا بوده و ذخایر آهن کافی ندارند. کم خونی فقر آهن در دوران بارداری و در سال اول زندگی اثرات جبران ناپذیری بر رشد و تکامل مغزی کودکان دارد براساس بررسی های انجام شده بیشترین میزان شیوع کمبود آهن در دختران 15-19 ساله 39 درصد گزارش شده است.
چرا باید به کم خونی فقر آهن در دوران بلوغ توجه کرد؟
در سنین بلوغ به دلیل رشد سریع بافت ها و افزایش حجم خون نیاز به مواد مغذی مختلف از جمله آهن افزایش یابد. پسران ودختران هر دو به آهن اضافی نیاز دارند اما در دختران به علت شروع عادت ماهانه کمبود آهن شایع تر است.کم خونی فقر آهن در این دوران میتواند میزان ابتلا به بیماری های عفونی را افزایش داده و موجب کاهش قدرت یادگیری گردد.
جه عواملی موجب کمخونی فقر آهن در دوران بلوغ میشود:
عوامل موثردر کاهش دریافت آهن
مصرف ناکافی منابع غذایی حاوی آهن(انواع گوشت،مرغ،ماهی،جگر،حبوبات،جعفری..)
مصرف زیاد غذاهای آماده مانند انواع ساندویج ها،سوسیس و کالباس،چیپس،شکلات
کم اشتهایی ناشی از بیماریهای عفونی و انگلی،مشکلات دندانی و هیجان های عصبی
عوامل موثر در افزایش دفع آهن
مصرف چای همراه غذا یا بلافاصله پس از غذا
مصرف نان هایی که در پخت آنها به جای خمیر مایه از جوش شیرین استفاده شده است
عوامل موثر در آفزایش دفع آهن
خونریزی های شدید عادت ماهانه در دختران
بیماریهای دستگاه گوارش مثل زخم معده ، زخم اثنی و عشر ، بواسیر
کم خونی فقر آهن چه علایمی دارد؟
خستگی زودرس و بی حوصلگی و ضعف عمومی
رنگ پریدگی دایمی زبان و مخاط
تهوع ، سرگیجه ، سردرد
سوزن سوزن شدن دست و پا
در مراحل پیشرفته ، تنگی نفس و طپش قلب و ورم قوزک پا
راههای پیشگیری
1-استفاده از منابع غذایی حاوی آهن مثل انواع گوشتها (قرمز، ماهی ، مرغ) ، جگر ،تخم مرغ ،حبوبات (عدس،لوبیا) ، سبزیهای تیره (اسفناج ، جعفری )
2-استفاده از منابع غذایی غنی از ویتامین ث که باعث افزایش آهن غذا میشود مانند مرکبات ، سبزی تازه ( سبزی خوردن ، گوجه فرنگی ، کلم ، کاهو ، فلفل دلمه ای ، حبوبات و غلات )
3-استفاده از میان وعده های غنی از آهن مثل کشمش ،انجیر، بادام ، گردو ،برگه هلو و خرما
4-مصرف نکردن چای ، قهوه یک ساعت و یا دو ساعت پس از غذا
5-بهتر است در سنین بلوغ هر هفته یک عدد قرص آهن (سولفات فرو) به مدت 16 تا 20 هفته در طول سال مصرف شود
6-رعایت بهداشت فردی و استفاده ار آب سالم و ضدعفونی و سبزی و میوه